Wednesday, 30 November 2016

മലമുകളിലെ വേട്ടമൃഗങ്ങള്‍

Wolf Totem |2015| 2h 1min |Adventure|China
ക്കഴിഞ്ഞ മെയ് മാസത്തിലായിരുന്നു ചൈനീസ് സാംസ്‌കാരിക വിപ്‌ളവത്തിന്റെ അമ്പതാം വാര്‍ഷികം. ചൈനീസ് സര്‍ക്കാരും മാധ്യമങ്ങളും പക്ഷെ അതിനെക്കുറിച്ച് എങ്ങും ഓര്‍മ്മിപ്പിച്ചില്ല, പരമാര്‍ശിച്ചില്ല. 1966ല്‍ തുടങ്ങിയ സാംസ്‌കാരിക വിപ്‌ളവം 1976ല്‍ മാവോയുടെ മരണത്തോടുകൂടിയാണ് അവസാനിക്കുന്നത്. സാംസ്‌കാരിക വിപ്‌ളവത്തെ 1981ല്‍ ഔദ്യോഗികമായിത്തന്നെ പാര്‍ട്ടി തള്ളിപറഞ്ഞിരുന്നു. അതുകൊണ്ടുതന്നെയാകണം സാംസ്‌കാരികവിപ്‌ളവകാലത്തെ കുറിച്ചുള്ള 'വൂള്‍ഫ് ടോട്ടം' എന്ന സിനിമ മികച്ച വിദേശഭാഷാ ചിത്രത്തിനുവേണ്ടിയുള്ള ചൈനയുടെ ഔദ്യോഗിക എന്‍ട്രിയായി കഴിഞ്ഞ വര്‍ഷം ഓസ്‌ക്കാറിലെത്തിയത്.

സാംസ്‌ക്കാരിക വിപ്‌ളവം ഉഴുതുമറിക്കുന്ന 1967ലാണ്  സിനിമ തുടങ്ങുന്നത്. ബീജിങ്ങിലെ യൂണിവേഴ്‌സിറ്റി വിദ്യാഭ്യാസത്തിന് ശേഷം ചൈനക്ക് കീഴിലെ സ്വയംഭരണപ്രദേശമായ ഇന്നര്‍ മംഗളിയയിലെ ഗ്രാമപ്രദേശത്തേക്ക് ഗോത്രവര്‍ഗ്ഗക്കാരെ സഹായിക്കാനും അവരില്‍ നിന്നും പഠിക്കാനുമായി പോകുകയാണ് ചെന്‍ഷെന്‍, യാങ്ങ് കെ എന്നീ രണ്ട് വിദ്യര്‍ത്ഥികള്‍. സാംസ്‌ക്കാരിക വിപ്‌ളവം യുവാക്കളോട് ആവശ്യപ്പെട്ടത് കര്‍ഷകര്‍ക്ക് ശിഷ്യപ്പെടാനായിരുന്നു. സാംസ്‌കാരിക വിപ്‌ളവത്തിലൂടെ മാവോ പകര്‍ന്നു നല്‍കുന്ന ആവേശം അന്നത്തെ ബീജിങ്ങ് ദൃശ്യങ്ങളില്‍ മാത്രമല്ല അവരുടെ മുഖത്തും പ്രകടമാകുന്നുണ്ട്. മനോഹരമായ ചൈനീസ് ഗ്രാമങ്ങളിലുടെയുള്ള യാത്രയുടെ ഒടുവില്‍ അവര്‍ മംഗോളിയന്‍ ഇടയ ഗ്രാമത്തിലെത്തുന്നു. ഹൃദ്യമായ സ്വീകരണമാണ് അവര്‍ക്ക് ലഭിക്കുന്നത്. അവിടത്തെ ഗോത്രത്തലവന് പാര്‍ട്ടിയുടെ പ്രാദേശിക ചുമതയുള്ള ലീഡര്‍ അവരെ പരിചയപ്പെടുത്തുന്നു. ലീഡറെന്നാല്‍ റഷ്യയിലെ പൊളിറ്റിക്കല്‍ കമ്മിസാര്‍ പോലെ ഒരു പദവി. 

ഗോത്രത്തലവനാകട്ടെ നിരീക്ഷണങ്ങളിലും ജീവിതപരിചയത്തിലും സിയാറ്റിനിലെ റെഡ് ഇന്ത്യന്‍ മൂപ്പനെ അനുസ്മരിപ്പിക്കുന്നു. കാലാവസ്ഥയ്ക്കും വളര്‍ത്തുമൃഗങ്ങള്‍ക്കുള്ള തീറ്റയുടെ ലഭ്യതക്കുമൊപ്പം മാറിമാറി തമ്പടിക്കുന്നക്കുന്നവരാണ് മംഗോളിലെ ഗ്രാമീണര്‍. അവരുടെ തമ്പുകളിലൊന്നില്‍ വിദ്യര്‍ത്ഥികള്‍ക്ക് താമസമൊരുക്കുന്നു. പതുക്കെ പതുക്കെ അവര്‍ ഗോത്രജീവിതവുമായി അലിഞ്ഞ് ചേരുന്നു. പ്രകൃതിയുമായി വളരെയധികം താദാത്മ്യം പ്രാപിച്ച ജീവിതമാണ് അവരുടേത്. ആവശ്യമുള്ളത് മാത്രം എടുത്ത്. പരിസ്ഥിതിയുടെ താളവും സംതുലനവും കാത്ത് സൂക്ഷിച്ച്, മരിച്ച് കഴിഞ്ഞാല്‍ ശവശരീരം മംഗോളിയന്‍ പുല്‍മേടുകള്‍ക്ക് വിട്ട് കൊടുത്ത്. അതിനെക്കുറിച്ച് തലവന്‍ ഒരിക്കല്‍ പറയുന്നത് മാംസം വളരെ ആവശ്യമാണ് മംഗോള്‍ ജീവിതത്തിന് എന്നാണ്. അതിനായി ഒരു പാട് മാംസം ഈ പുല്‍മേടുകള്‍ നമുക്ക് തരുന്നു പകരമായി മരണാനന്തരം നമ്മുടെ മാംസം ഇവിടത്തെ ജീവജാലങ്ങള്‍ക്കുള്ള ഭക്ഷണമായി നാമും വിട്ടുകൊടുക്കുന്നു. ഗോത്രത്തലവനോടൊപ്പമുള്ള യാത്രകളില്‍ നിന്ന് ചെന്‍ഷെന്‍ അവിടത്തെ ചെന്നായ്ക്കളെക്കുറിച്ച് മനസ്സിലാക്കുന്നു. ചെന്നായ്ക്കളെ തങ്ങളുടെ ഗോത്രത്തിന്റെ ടോട്ടം ആയാണ് അവര്‍ കരുതുന്നത്. ആത്മീയമായ പരിവേഷമുള്ള മൃഗമോ അതിന്റെ പ്രതീകമോ ആണ് ടോട്ടം. മംഗോളുകളുടെ ജീവിതത്തിന്റെ വഴികാട്ടിയും ചെന്നായ് ആണെന്ന് മൂപ്പന്‍ ചെന്നിനോട് പറയുന്നുണ്ട്. ചെങ്കിസ്ഖാന്‍ എന്ന ലോകം കീഴടക്കിയ മംഗോള്‍ നായകന്‍ തന്റെ സൈനികതന്ത്രങ്ങള്‍ക്ക് മാതൃകയാക്കിയത് ചെന്നായക്കൂട്ടത്തിന്റെ ആക്രമണങ്ങളെയാണ്. അത് പിന്തുടര്‍ന്ന ഒരു ഗോത്ര ജനത ആയതുകൊണ്ട് തന്നെയാണ്. ചൈനീസ് ചക്രവര്‍ത്തിമാര്‍ക്ക് ചെറു ന്യൂനപക്ഷമായ മംഗോളുകളില്‍ നിന്ന് തങ്ങളുടെ വിശാല സാമ്രാജ്യത്തെ സംരക്ഷിക്കാന്‍ വന്‍മതില്‍ പണിയേണ്ടി വന്നത്.


ചെന്നായ്ക്കളും ഗോത്രവര്‍ഗ്ഗക്കാരും തമ്മില്‍ വലിയ സംഘര്‍ഷങ്ങളില്ലാതെയാണ് ജീവിതം. പുല്‍മേടുകളില്‍ മേയാനെത്തുന്ന മാനുകളാണ് ചെന്നായ്ക്കളുടെ ഭക്ഷണം. ശൈത്യകാലത്ത് മഞ്ഞുറഞ്ഞുകിടക്കുന്ന പ്രദേശത്ത് അവ വേട്ടയാടിയ മാനുകളെ ശേഖരിച്ചു വെക്കുന്നു. ഗോത്രവര്‍ഗ്ഗക്കാര്‍ക്ക് ആ ഇടം അറിയാം. അവിടെ നിന്ന് ചെന്നായ്ക്കളുടെ ആവശ്യത്തിലികം ഉണ്ട് എന്ന് കരുതുന്ന ഇറച്ചി അവര്‍ ശേഖരിക്കും. അത് മുഴുവനും ശേഖരിച്ചാലോ എന്ന് ചോദിക്കുന്ന വിദ്യര്‍ത്ഥികളോട് മൂപ്പന്‍ പറഞ്ഞത്. അത് ചെന്നായ്ക്കളുടെ ഭക്ഷണമാണ്. അത് ഇല്ലാതായാല്‍ അവ നമ്മുടെ ആടുമാടുകളെ ഭക്ഷണത്തിനായി ആക്രമിക്കാന്‍ തുടങ്ങും എന്നാണ്. എന്നാല്‍ വിദ്യാര്‍ത്ഥികളില്‍ നിന്ന് ഇത് മനസ്സിലാക്കിയ പാര്‍ട്ടി ഭാരവാഹിയും കൂട്ടരും ചെന്നായ്ക്കളുടെ ഇറച്ചി മുഴുവന്‍ മോഷ്ടിക്കുന്നു. സാംസ്‌ക്കാരിക വിപ്‌ളവകാലത്തും പാര്‍ട്ടി-ഭരണ സംവിധാനങ്ങളില്‍ നിലനിന്ന അഴിമതിയും അന്ധമായ നഗരവല്‍ക്കരണവും യാന്ത്രികഭൗതികവാദവും ആധുനികതയിലേക്കുള്ള കുതിപ്പും ചൈനയിലെ ന്യൂനപക്ഷങ്ങളായ ഗോത്രവര്‍ഗ്ഗക്കാരെയും ആദിവാസികളെയും പ്രദേശികമായ അറിവുകളെയും ആചാരങ്ങളേയും വിശ്വാസങ്ങളെയും ഒക്കെ എങ്ങിനെയാണ് ചവിട്ടിയരച്ചതെന്ന് വൂള്‍ഫ് ടോട്ടം കാണിച്ചു തരുന്നുണ്ട്. 

തീറ്റ കൊള്ളയടിക്കപ്പെട്ടതോടെ ചെന്നായക്കൂട്ടം ഇടയ സമൂഹത്തിന്റെ മാടുകള്‍ക്കെതിരെ തിരിയുന്നു. എന്നാല്‍ ചെന്നായകുഞ്ഞുങ്ങളെ ഇല്ലാതാക്കി അവരുടെ വംശവര്‍ദ്ധനവ് തടഞ്ഞ് ഇതിനെ മറികടക്കാനാണ് അധികാരികളുടെ തീരുമാനം. മനസ്സില്ലാ മനസ്സോടെ ഈ ആജ്ഞ നടപ്പിലാക്കാന്‍ ഗ്രാമീണര്‍ നിര്‍ബദ്ധിതരാകുന്നു. എന്നാല്‍ ഇതോടെ പ്രതികാരബുദ്ധികളായി മാറിയ ചെന്നായ്ക്കള്‍ സൈബീരിയയില്‍ നിന്നും വീശുന്ന ശീതക്കാറ്റിന്റെ സമയത്ത് രാത്രിയില്‍ ഗ്രാമീണരെ സൂക്ഷിക്കാനേല്‍പ്പിച്ചിരുന്ന പ്രദേശിക സൈനികദളത്തിനായുള്ള പീപ്പിള്‍സ് ആര്‍മ്മിയുടെ  വലിയൊരു കുതിരക്കൂട്ടത്തെ ആക്രമിക്കുന്നു. ചെറുത്തു നില്‍ക്കാനുള്ള ശ്രമത്തിനിടയില്‍ ഗോത്രമുഖ്യന്റെ മകന്‍ കൊല്ലപ്പെടുന്നു. കുതികളെ തടാകക്കരയിലേക്ക് ഓടിപ്പിച്ച ചെന്നായക്കൂട്ടം തണുത്തുറഞ്ഞ തടാകത്തിലേക്ക് അവ ഓരോന്നിനെയായി ചാടിക്കുന്നു. ശീതക്കാറ്റിനെ തുടര്‍ന്ന് കട്ടിയായിപ്പോയ തടാകത്തിലെ എൈസ് ശില്‍പ്പങ്ങളായാണ് പിന്നീട് കുതിരകളെ കാണുന്നത്. 

ഇതിനിടയില്‍ ഒരു ചെന്നായക്കുട്ടിയെ ആരുമറിയാതെ വളര്‍ത്താന്‍ തുടങ്ങുന്നുണ്ട് ചെന്‍ഷെന്‍. പിന്നീട് ഇത് കണ്ടുപിടിക്കപ്പെടുമ്പോള്‍ ശത്രുവിനെ ഇല്ലാതാക്കാന്‍ ആദ്യം അതിനെക്കുറിച്ച് പഠിക്കേണ്ടതുണ്ട് എന്ന് ചെയര്‍മാന്‍ മാവോ പറഞ്ഞിട്ടുണ്ടെന്നും അതിനായാണ് താന്‍ അതിനെ വളര്‍ത്തുന്നതെന്നും പറഞ്ഞാണ് ചെന്‍ഷെന്‍ രക്ഷപ്പെടുന്നത്. പുതിയ മേച്ചില്‍ പുറങ്ങള്‍ തേടിപ്പോകുന്ന ഇടയസംഘത്തിന് കാണാനാകുന്നത്. അവരുടെ വിശാലമായ പുല്‍മേടുകളിലേക്ക് പുതിയതായി എത്തിയ തെക്കന്‍ കര്‍ഷകരേയും അവരുടെ ട്രാകട്ടറുകളേയുമാണ്. മംഗോളിയയുടെ പ്രകൃതിയെ ആകെ തകിടം മറിച്ചുകൊണ്ട് അവിടത്തെ കന്യാഭൂമികളെ യന്ത്രകലപ്പകള്‍ ഉഴുതുമറിക്കുന്നു. സ്ഫടികസമാനമായ ജലം ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്ന തടാകം മലിനമാക്കുന്നു. അതിലെ അരയന്നങ്ങള്‍ക്കു നേരെ തോക്കുകള്‍ ശബ്ദിച്ചുതുടങ്ങുന്നു. ഗോത്രമുഖ്യനൊപ്പം ചെന്‍ഷെന്നും ഇതിനെ എതിര്‍ക്കാന്‍ ശ്രമിക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും പാര്‍ട്ടി ലീഡര്‍ അവരുടെ തടസ്സവാദങ്ങളെ മുഖവിലക്കെടുക്കാന്‍ തയ്യാറാകുന്നില്ല. പുതിയ കര്‍ഷകരുടെ വളര്‍ത്തുമൃഗങ്ങളെയും ചെന്നായ്ക്കള്‍ ഭക്ഷണമാക്കുന്നതോടെ ചെന്നായക്കളെ ഒന്നൊഴിയാതെ നശിപ്പിക്കാന്‍ ലീഡര്‍ ഉത്തരവിടുന്നു. അതിനിടയില്‍ ചെന്നായ്ക്കള്‍ക്കുള്ള ഇറച്ചിക്കെണിയിലെ ഡൈനാമിറ്റ് പൊട്ടി പരിക്കേറ്റ ഗോത്രമുഖ്യനും മരിക്കുന്നു. ഒടുവില്‍ എല്ലാ ചെന്നായ്ക്കളും കൊല്ലപ്പെടുമ്പോള്‍ ശേഷിക്കുന്നത് ചെന്നിന്റെ ചെന്നായ് മാത്രമാകുന്നു. ഒടുവില്‍ ചെന്നിന് മടങ്ങേണ്ട സമയമായി. മടക്കയാത്രക്കിടയില്‍ തിരിഞ്ഞുനോക്കുന്ന ചെന്‍ കാണുന്നത് ആകാശത്ത് മേഘങ്ങള്‍ ചെന്നായരൂപത്തില്‍ നില്‍ക്കുന്നതായാണ്. ടോട്ടത്തിന്റെ 'വൂള്‍ഫ് ടോട്ടത്തിന്റെ' ആ ദൃശ്യത്തില്‍ പ്രസന്നനായ ചെന്‍ ബീജിങ്ങിലേക്കുള്ള തന്റെ മടക്കയാത്ര തുടരുന്നു.

7 ഇയേഴ്‌സ് ഇന്‍ ടിബറ്റ് എന്ന ചൈനീസ് വിരുദ്ധമെന്ന് ഭരണകൂടം തന്നെ ആരോപിച്ച സിനിമയുടെ സംവിധായകനെത്തന്നെ(ഷോങ് ഷാക് അനൗ) ഈ സിനിമയുടെ ചുമതലയേല്‍പ്പിച്ചതോടെ തങ്ങളുടെ പുതിയൊരു മുഖമാണ് ലോകത്തിന് മുന്‍പില്‍ ചൈന വെളിവാക്കുന്നത്. ടിയാന്‍മെന്‍ സ്വകയര്‍ പ്രക്ഷോഭത്തില്‍ പങ്കെടുത്ത് തടവുശിക്ഷ അനുഭവിച്ച ലു ചിയാമിന്റെ ഇതേ പേരിലുള്ള നോവലിന്റെ ചലചിത്രാവിഷ്‌ക്കാരം കൂടിയാണ് ഇതെന്നത് മറ്റൊരു അത്ഭുതം. ചിയാങ്ങ് റോങ്ങ് എന്ന തൂലികാനാമത്തിലെഴുതിയ ഈ നോവല്‍ ചൈനീസ് ഭാഷയില്‍ ഏറ്റവുമധികം വില്‍ക്കപ്പെട്ട പുസ്തകങ്ങളില്‍ ഒന്നുകൂടിയാണ്.  പഴയ തെറ്റുകള്‍ തങ്ങള്‍ തിരുത്തുന്നുവെന്നും ഇപ്പോഴുള്ളത് പുതിയ ചൈനയാണെന്നും പറയാതെ പറയുകയാണ് ഈ സിനിമക്കുള്ള പിന്തുണയിലൂടെ ചൈനീസ് സര്‍ക്കാര്‍.
പ്രമോദ് (രാമു)

Friday, 25 March 2016

യാത്ര, പ്രണയം, സംഗീതം...


Exiles (2004)|  Tony Gatlif| 1h 44min | Adventure, Drama, Music | 25 August 2004 (France)

അള്‍ജീരിയന്‍ വംശജനായ ഫ്രഞ്ചു സംവിധായകന്‍ ടോണി ഗാറ്റ്‌ലിഫിന്റെ മറ്റു ചിത്രങ്ങളെപ്പോലെതന്നെ 'എക്‌സൈല്‍' എന്ന ഈ ചിത്രവും യാത്രയും സംഗീതവും പ്രണയവും ഇടകലര്‍ന്ന ഒരു കാവ്യമാണ്. അള്‍ജീരിയയിലേക്ക് തങ്ങളുടെ വേരുകളന്വേഷിച്ച് പോകുന്ന രണ്ട് കമിതാക്കളുടെ യാത്രയുടെ കഥ പറയുന്നു ഈ ചിത്രം. സാനോയും നൈമയും. സാനോ അള്‍ജീരിയയിലെ ഫ്രഞ്ച് കോളനിവല്‍ക്കരണകാലത്തെ ഒരു കൊളോണിയല്‍ കുടുംബത്തിലെ അംഗമായിരുന്നു. അള്‍ജീരിയന്‍ സ്വാതന്ത്രസമരം ശക്തമായതോടെ ഫ്രാന്‍സിലേക്ക് രക്ഷപ്പെട്ടവരാണ് അവന്റെ പൂര്‍വ്വീകര്‍. നൈമയാകട്ടെ ഫ്രാന്‍സിലെ ഒരു അള്‍ജീരിയന്‍ കുടിയേറ്റ കുടുംബത്തിലെ കണ്ണിയും.

സംഗീതമാണ് അവരെ ഒന്നിപ്പിക്കുന്നത്, പിന്നെ ഉപാധികളില്ലാത്ത പ്രണയവും. നടന്നും, ട്രക്കിലും, ബോട്ടിലും, ട്രെയിനിലുമൊക്കെയായാണ് അവരുടെ യാത്ര. വെളിപ്രദേശങ്ങളും വഴിവക്കുകളും തകര്‍ന്ന കെട്ടിടങ്ങളുമൊക്കെയാണ് ഇടത്താവളങ്ങള്‍. മതിയായ യാത്രാരേഖകളില്ലാത്ത പലയിടത്തും അതിര്‍ത്തി നുഴഞ്ഞു കയറുകയാണ്. വഴിതെറ്റി സ്‌പെയിനിലും മൊറോക്കയിലുമെക്കെയെത്തുന്നുമുണ്ട് ഇതിനിടയിലവര്‍. വഴിയിലൊരിടത്ത് നാരങ്ങാതോട്ടത്തില്‍ ജോലിക്കാരാകുന്നുമുണ്ട്. ജിപ്‌സികളെപ്പോലെ ആകുലതകളില്ലാതെ തിരക്കുകളോ ഓടിപ്പാച്ചിലുകളോ ഇല്ലാതെ സ്വതന്ത്രവും പ്രണയവുമൊക്കെ ആഘോഷിക്കുന്നു അവര്‍.

യാത്രക്കിടയില്‍ പരിചയപ്പെട്ട ഫ്രാന്‍സിലേക്ക് കുടിയേറാനായി പോകുന്ന ഒരു അള്‍ജീരിയന്‍ യുവതി നല്‍കിയ കത്ത് അവളുടെ ബന്ധുകള്‍ക്ക് കൈമാറുന്നതോടെ സാനോയുടെ പഴയ വീട് കണ്ടെത്താനായി അവര്‍ അയാളെ സഹായിക്കുന്നുണ്ട്. നൈമക്കാകട്ടെ സാനോയൊടൊപ്പം അവന്റെ പൂര്‍വ്വീകരുടെ വേരുകള്‍ ഉള്ളിടത്തേക്ക് ഒരു യാത്ര എന്നതില്‍ കവിഞ്ഞ് ഒന്നും കാണാനോ ആരെയും കണ്ടെത്താനോ ഇല്ല അവിടെ. ആള്‍ജീരിയയുടെ യാഥാസ്ഥിതികത്ത്വം അവളെ അസ്വസ്ഥയാക്കുന്നുമുണ്ട്. എന്നാല്‍ കഥാദ്യത്തിലെ സൂഫി വാദ്യങ്ങളുടെ അകമ്പടിയോടെയുള്ള മതചടങ്ങുകള്‍ക്കിടയില്‍ മറ്റുള്ളവരെപ്പോലെ മുടിയഴിച്ചിട്ട് ഉറഞ്ഞു തുള്ളുന്നുണ്ട് ഇരുവരും.

യാത്ര തുടങ്ങുന്നത് തന്റെ വയലിന്‍ ചുമരുപൊളിച്ച് അതിനുള്ളില്‍ ഒളിപ്പിച്ചുകൊണ്ടാണെങ്കില്‍ മടക്കയാത്ര തുടങ്ങുന്നത് തന്റെ പിതാമഹന്റെ കല്ലറക്ക് മുകളില്‍ ഓണ്‍ ചെയ്ത് വെച്ച് വാക്ക്മാനില്‍ നിന്ന്  സംഗീതമൊഴുകുന്ന ഹെഡ് ഫോണ്‍ കല്ലറക്ക് മുകളില്‍ കൊളുത്തിയിട്ടുകൊണ്ടാണ്. സംഗീതജ്ഞന്‍ കൂടിയായ ഗാറ്റ് ലിഫിന്റെ മറ്റുചിത്രങ്ങളെപ്പോലെ സംഗീതം തന്നെയാണ് ഈ ചിത്രത്തിന്റെയും ജീവന്‍.

ജിപ്‌സികളുടെ ചലചിത്രകാരന്‍ എന്നാണ് ടോണിയെ വിളിക്കുന്നത്. ജിപ്‌സികളുടെ ജീവിതവും സംസക്കാരവും സംഗീതവുമൊക്കെയാണ് മിക്ക ഗാറ്റ്‌ലിഫ് ചിത്രങ്ങളുടെ പ്രമേയവും. ചേരികളിലെ ജനങ്ങള്‍, കുടിയേറ്റക്കാര്‍, നാടുകടത്തപ്പെട്ടവര്‍, അനാഥര്‍, യാചകര്‍ ടോണിയുടെ ചിത്രങ്ങളില്‍ തെളിയുന്നത് ഇവരുടെയൊക്കെ കാഴ്ച്ചകളാണ്. സംഗീതത്തെ എന്നും പ്രണയിച്ച  സംവിധായകനാണ് ഗാറ്റ്‌ലിഫ്. ജിപ്‌സി സംഗീതത്തെക്കുറിച്ച് ഗാറ്റ്‌ലിഫിന്റെ ഒരു ഡോക്യുമെന്ററിയുണ്ട് 'ലാച്ചോ ഡ്രോം' രാജസ്ഥാനില്‍ നിന്ന് തുടങ്ങുന്ന സംഗീതം തേടിയുള്ള റൊമേനിയയും ഹംഗറിയും മെഡിറ്ററേനിയന്‍ തീരങ്ങളുമൊക്കെ താണ്ടിയുള്ള ഒരു യാത്രയാണ് ഈ ഡോക്യുമെന്ററി.

ഒരര്‍ത്ഥത്തില്‍ 'എക്‌സൈല്‍' ഗാറ്റ്‌ലിഫിന്റെ കൂടി കഥയാണ്. അള്‍ജീരിയന്‍ വംശജനായ ഗാറ്റ്‌ലിഫ് വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്ക് ശേഷം അള്‍ജീരിയയില്‍ എത്തുന്നത് ഈ സിനിമയുടെ ചിത്രീകരണത്തിന് വേണ്ടിയായിരുന്നു. സാനോയും ഗാറ്റ്‌ലിഫും രണ്ടല്ല ഈ ചിത്രത്തിന്റെ ഒഴുക്കും അനായാസതയും നമ്മെ ബോധ്യപ്പെടുത്തുന്നു.

Thursday, 24 March 2016

സെവന്‍ ഇയേഴ്‌സ് ഇന്‍ ടിബറ്റ്



യഥാര്‍ത്ഥസംഭവത്തെ ആസ്പദമാക്കി നിര്‍മ്മിച്ച ഹോളിവുഡ് ചിത്രമാണ് 'സെവന്‍ ഇയേഴസ് ഇന്‍ ടിബറ്റ്. ആസ്ട്രിയന്‍ പര്‍വ്വതാരോഹകനായ ഹെയിന്റിച്ച് ഹാരര്‍ തന്റെ ഹിമാലയന്‍ പര്യവേഷണത്തിനിടെ ബ്രിട്ടീഷ് സൈനികരുടെ പിടിയില്‍ അകപ്പെടുകയും തുടര്‍ന്ന ടിബറ്റില്‍ എത്തിപ്പെടുകയുമാണ്. സുഹൃത്തിനോടൊപ്പം അവിടെ എത്തിപ്പെട്ട ഹാരറെ ഒരു തവണ അവിടെനിന്ന് പുറത്താക്കുന്നുണ്ടെങ്കിലും വീണ്ടും അവര്‍ അവിടെ തന്നെ അഭയാര്‍ത്ഥികളായി എത്തിപ്പെടുന്നു. തുടര്‍ന്ന് അന്ന് ബാലനായിരുന്ന ഇന്നത്തെ ദലായ്‌ലാമയുടെ ടീച്ചറായി ഹാരര്‍ മാറുന്നു.

ആസ്ട്രിയയില്‍ നിന്ന് പുറപ്പെടുമ്പോള്‍ ഗര്‍ഭിണിയായിരുന്ന ഭാര്യ ഒരു ആണ്‍കുട്ടിക്ക് ജന്മം നല്‍കുന്നു. ബ്രട്ടീഷ് പട്ടാളത്തിന്റെ പിടിയിലാണ് ഹാരര്‍ എന്നറിയുന്നതോടെ അവര്‍ അദ്ദേഹത്തില്‍ നിന്ന് വിവാഹമോചനം ആവശ്യപ്പെടുകയും അവരുടെ മറ്റൊരു സുഹൃത്തിനെ വിവാഹം കഴിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. 1936 ല്‍ തുടങ്ങുന്ന സിനിമയില്‍ ഇടക്കിടെ ചരിത്രം കടന്നു വരുന്നുണ്ട്. രണ്ടാം ലോകമഹായുദ്ധവും ജര്‍മ്മനിയുടെ തകര്‍ച്ചയും ചൈന സോഷ്യലിസ്റ്റ് റിപ്പബ്ലിക്ക് ആയി മാറുന്നതും സിനിമയിലൂടെ നാം അറിയുന്നുണ്ട്. ഒടുവില്‍ എകീകൃത ചൈന എന്ന സ്വപ്‌നത്തിനുവേണ്ടി ടിബറ്റ് കയ്യടക്കാനുള്ള ശ്രമങ്ങള്‍ക്ക തുടക്കം കുറിക്കുകയാണ് ചൈനീസ് ഭരണകൂടം.

ദലായ് ലാമ ഇന്ത്യയിലേക്ക് രക്ഷപ്പെടുന്നതിന് മുന്‍പായി ചിത്രം അവസാനിക്കുകയാണ്. ഒരിക്കല്‍ തനിക്ക് ഇനി കത്തെഴുതരുതെന്ന് ആവശ്യപ്പെട്ട താനത്രനാളായിട്ടും കാണാത്ത മകനെത്തേടി ഹാരര്‍ ആസ്ട്രിയയിലെത്തുന്നു. അവനെ കണ്ടുമുട്ട് ദലായ്‌ലാമ അവന് കൈമാറാനായി തന്ന സമ്മാനം അയാള്‍ അവന് കൈമാറുന്നു. ഒടുവില്‍ അച്ഛന്റെ ശിക്ഷണത്തില്‍ മകനും പര്‍വ്വതാരോഹണത്തിന്റെ ബാലപാഠങ്ങള്‍ പഠിച്ചുതുടങ്ങുന്നിടത്താണ് ചിത്രം അവസാനിക്കുന്നത്. ടിബറ്റിന്റെയും ഹിമാലയത്തിന്റെയും മനോഹരമായ ദൃശ്യഭംഗി വെളിവാക്കുന്നു ഈ സിനിമ. പ്രശസ്ത ഹോളിവുഡ് നടനായ ബ്രാഡ്പിറ്റാണ് ഹാരറായി അഭിനയിച്ചിരിക്കുന്നത്. ഇതിനെത്തുടര്‍ന്ന് ബ്രാഡ്പിറ്റിന് ചൈനയില്‍ പ്രവേശിക്കാന്‍ അധികൃതര്‍ ആജീവനാന്തര വിലക്ക് ഏര്‍പ്പെടുത്തിയിരുന്നെങ്കിലും 2012 ലെ ഷാങ്ഹായി ചലചിത്രോത്സവത്തിലേക്ക് ജൂറിത്തലവനായി ക്ഷണിച്ച് പിന്നീട് ഈ തെറ്റ് ചൈനതിരുത്തുകയുണ്ടായി.

ബ്ലാക്ക് ആന്‍ഡ് വെറ്റ് ഇന്‍ കളര്‍ എന്ന ആദ്യചിത്രത്തിലൂടെ തന്നെ മികച്ച വിദേശചിത്രത്തിനുള്ള ഓസ്‌ക്കാര്‍ പുരസ്‌ക്കാരം നേടിയ ഫ്രഞ്ച് സംവിധായകനായ ജീന്‍ ജാക്വിസ് അനൗഡ് ആണ് ഈ ചിത്രം സംവിധാനം ചെയ്തിരിക്കുന്നത്. ഉമ്പര്‍ട്ടോ എക്കോയുടെ നോവലായ ദ നെയിം ഓഫ് ദി റോസ്, ദ ബിയര്‍ എന്‍ഡ് ദ ടു ബ്രദേഴ്‌സ് എന്നിവയാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ മറ്റ് പ്രശസ്ത ചിത്രങ്ങള്‍. ചൈനീസ് ഭരണകൂടത്തിന് അനഭിമതനായ ഈ സംവിധായകന്‍ ഒടുവില്‍ ചൈനയില്‍ തന്നെ തന്റെ മറ്റൊരു ചിത്രം സംവിധാനം ചെയ്യുന്നുണ്ട്. 2004 ല്‍ പുറത്തിറങ്ങിയെ വുള്‍ഫ് ടോട്ടം എന്ന ചിത്രം. 2015 ഡിസംബറില്‍ നടന്ന തിരുവനന്തപുരം അന്താരാഷ്ട്ര ചലചിത്രമേളയുടെ ഉദ്ഘാടനചിത്രം കൂടിയായിരുന്നു ഈ ചൈനീസ് ത്രീഡി സിനിമ.
(രാമു)

Tuesday, 22 March 2016

The Boy in the Striped Pajamas


രണ്ടാം ലോക മഹായുദ്ധ കാലത്ത് , ഹിറ്റ്ലറിന്റെ വരവോടു  കൂടി  ഉദ്യോഗകയറ്റം കിട്ടിയ നാസി പട്ടാള ഉദ്യോഗസ്ഥനായ  പിതാവിന്റെയും മറ്റ് കുംബാംഗങ്ങളുടേയും  കൂടെ വേദനയോടെ  യാത്ര തിരിയ്ക്കുന്ന  ഒരു കുട്ടി. തൻറെ ബാല്യകാലസുഹൃത്തുക്കളെ എല്ലാം മറന്ന് ബർലിനിൽ നിന്ന് യാത്ര തിരിച്ച് ,ഒറ്റപ്പെട്ട ഒരു വലിയ വീട്ടിൽ കഴി യേണ്ടി വരുന്ന ബ്രൂണോ എന്ന 8 വയസ്സുകാരൻ.
നാസി കളുടെ പട്ടാള ക്യാമ്പിൽ അടിമകളാക്കപ്പെട്ട Schuel എന്ന ജൂത ബാലനെ അവിചാരിതമായി പരിചയപ്പെടുന്നു.

ബ്രൂണോ ' ഇല ക്രിട്ടിക് കമ്പി വേലികൾക്കിടയിലൂടെ വേദനയോടെ എന്നും ടchuel നെ കണ്ട് ,ഭീതിയോടെ സൌഹൃദം പങ്കിടുന്നു. ഹിറ്റലറുടെ പട്ടാള പടയുടെ ഭീതിജനകമായ കുടുംബാന്തരീക്ഷത്തിൽ മനുഷ്യത്വം  മരവിച്ചു നില്ക്കുന്ന ഓരോ ഇടപെടലുകളിലും -
അച്ഛന്റെ  വാത്സല്യത്തിനു പോലുo ചോരയുടെ മണമാണ് എന്ന് മക്കൾ നിസ്സഹായരായി ഓരോ ദിവസ്സം മനസ്സിലാക്കുന്നു.

ഇരുണ്ട കിടപ്പു മുറിയിൽ സഹോദരിയെ കെട്ടിപ്പിടിച്ച് ഉറങ്ങാൻ ശ്രമിയക്കുമ്പോഴും സഹോദരിയുടെ ഹൃദയമിടിപ്പിലും ഭയപ്പാടുകൾ ഏറെ കേൾക്കുന്നു.
' അത്താഴത്തിന് വിളമ്പുന്ന വീഞ്ഞിന് പോലും ജൂതരുടെ ചോര യുടെ നിറം .
അത് കൊതിയോടെ കുടിച്ചുതീരാത്ത നാസി പട്ടാള മേധാവികൾ വൃദ്ധരായ ദൃത്യരെ പോലും പൈശാചിക മായി മർദ്ദിയക്കുന്നു.


ഓരോ ദിനങ്ങളിലും തേങ്ങാൻ പോലും ഭയമായി കഴിയുന്ന അമ്മ.
ഒടുവിൽ കമ്പിവേലി കടിയിലൂടെ ബ്ലണോ കൂട്ടുകാരനെ കൊണ്ട് സംഘടിപ്പിച്ച വരയുള്ള ജൂത കുപ്പായവും പൈജാമയും ധരിച്ച് ജൂത ക്യാമ്പിൽ കയറി പറ്റുന്നു.
ഇതിനിടയിൽ പെട്ടന്നാണ്  നാസി ഉദ്യോസ്ഥർ എല്ലാവരേയും ഒരുമിച്ച് ആട്ടിയോടിച്ച് കൂട്ടമായ് ഗ്യാസ് ചേമ്പറിൽ കയറ്റുന്നത് '
വരയുള്ള വസ്ത്രങ്ങൾ അഴിച്ചിടാൻ ആക്രോശിക്കുന്നതും, പതിയെ നഗ്നരായ ജൂത കൂട്ടത്തിൽ എന്താണന്നറിയാതെ,
 ഒന്നും ചെയ്യാൻ കഴിയാത ഗ്യാസ് ചേംബറിൽ ഈ കുരുന്നു കുട്ടികൾ '
 ചുറ്റും ഒരു വലിയ കൂട്ടം ജൂതർ  സ്വയം രക്ഷക്ക് വേണ്ടി കേഴുന്നു '
ഗ്യാസ് ചേമ്പറിൽ ഇരുട്ട് വ്യാപിക്കുന്നു . നാസികൾ വിഷം വിതറുന്നു ' ഗ്യസ് ചേമ്പറിന്റെ തടിച്ച ഇരുമ്പ് വാതിലുകൾ അടയുന്നതിന് മുൻപ്  ബ്രൂണോ തന്റെ കുട്ടുകാരന്റെ കൈ മുറുകെ പിടിയ്ക്കുന്നു '

വിഷവാതകം കൊണ്ട് ശ്വാസം മുട്ടി  കരിഞ്ഞു തീരുന്ന ഒരു ഹൃദയവുമായ് നാം ഓരോരുത്തരും ഒരക്ഷരം പോലും പറയാനൊ ഒന്ന് നെടുവീർപ്പിടാനൊ കഴിയാതെ 10 നിമിഷമെങ്കിലും നമ്മളിരിയ്ക്കും
 അപ്പോഴും, നാം നമ്മോട് തന്നെ ചോദിയ്ക്കുന്ന ഒരു ചോദ്യം.
'ഈ ഗ്യാസ് ചേമ്പറിൽ ശ്യാസം മുട്ടി മരിച്ച ബ്രൂണോയുടേയുo SchueI  ന്റെയുo
കഥയാണങ്കിൽ.
മരിച്ചു മണ്ണോട് ചേർന്ന ലക്ഷക്കണക്കിന് വരുന്ന ഓരോ പൌരനും പറയാൻ കഥകൾ എത്രയുണ്ടാകും? ഇന്നും ഓരോ ദിവസവു മരിച്ചുവീഴുന്ന ഓരാരുത്തർക്കും
ചരിത്രം പറയാതെ പോകുന്ന എത്രയെത്ര കഥകൾ.
ഗ്യാസ് ചേമ്പറിന്റെ വാതിലുകൾ അടയുന്നു സംവിധായകൻ സിനിമ അവസാനിപ്പിക്കൂമ്പോൾ ആ ജനത ഊരിയിട്ട Stripped pajamaകൾ പുറത്ത്  പുതിയ ജനതയെ കാത്ത് കിടപ്പുണ്ട് ' അവിടെ പരക്കെ ഇരുട്ട് വ്യാപി ക്കുമ്പോൾ സിനിമയുടെ അവസ്സാന Shot അവസാനിപ്പിക്കുമ്പോൾ ഗ്യാസ് ചേമ്പറിൽ ശ്വാസം മുട്ടി മരിയ്ക്കുന്ന ആ ബാലരെ നമ്മൾ ഹൃദയത്തിൽ പേറുന്നു.
 ഒപ്പം വിഷം വാതകം ശ്വസിച്ച അവസ്ഥ നമ്മളിൽ സൃഷ്ടിച്ച് ഒരു സിനിമ നമ്മളുടെ മുഴുവൻ ജീവിതവും അപഹരിയ്ക്കുന്നു.' -

(ഷാജി എൻ പുഷ്പാംഗദൻ)

Wednesday, 16 March 2016

ദ സോങ് ഓഫ് സ്പാരോസ്...



ലോക സിനിമയില്‍ പുതിയൊരു ഭാവുകത്വ പരിസരം സൃഷടിച്ചതിനു പുറമെ, തീക്ഷണമായ നിയമങ്ങളാല്‍ വരിഞ്ഞുമുറുക്കപ്പെട്ട ഇറാനിയന്‍ അവസ്ഥകളില്‍ സ്വാതന്ത്ര്യം വിറങ്ങലിച്ചു പോകുമെന്നിരിക്കെ അതിനെതിരെ ചലച്ചിത്രങ്ങള്‍ കലാപത്തിന്റെ ദൃശ്യരൂപങ്ങളാകുകയും ,ആ ഗ്രീഷ്മ താപത്തിലും വറ്റിപ്പോകാത്ത നീര്‍ച്ചോല പോലെ നിറഞ്ഞൊഴുകുകയും ചെയ്യുന്നു. മജീദി മജീദിയുടെ 'ദ സോങ് ഓഫ് സ്പാരോസ്', ഡിസീക്കയും, റോസലിനിയുമൊക്കെച്ചേര്‍ന്ന് രൂപം കൊടുത്ത നിയോറിയലിസ്റ്റിക് പ്രസ്ഥാനത്തില്‍ വിരിഞ്ഞ അസുലഭ സുന്ദരങ്ങളായ ചലച്ചിത്രങ്ങളെ ഓര്‍മ്മിപ്പിക്കുന്നു.

ഒട്ടകപ്പക്ഷി ഫാമിലെ സൂക്ഷിപ്പുകാരനായ കരീമിന്റെ കണ്ണുവെട്ടിച്ച് കൂട്ടത്തില്‍ നിന്നും ഒരെണ്ണം ഓടിപ്പോകന്നതില്‍ നിന്നും തുടങ്ങുന്ന ഈ ചിത്രത്തെ ലളിതമോഹനം എന്നു വിശേഷിപ്പിക്കാമെന്ന് തോന്നുന്നു. നേര്‍ത്ത നര്‍മ്മത്തില്‍ ചാലിച്ചു കഥ പറയുന്ന ഈ ചലച്ചിത്രകാരന്‍ പ്രമേയത്തെ പരിലാളിക്കുന്നത് മിതവചസ്സായ ഒരു കവിയെപ്പോലെയാണ്.

സ്വര്‍ണ്ണ മീനുകള്‍ നിറച്ച ഭരണി സൂക്ഷിച്ചു വച്ച ട്രക്കില്‍ നഗരത്തില്‍ നിന്നും മടങ്ങുകയായിരുന്നു കരീമും മകനും അവന്റെ കൂട്ടുകാരും. അപ്പോള്‍ അവര്‍ എല്ലാം മറന്നുപാടുന്നുണ്ടായിരുന്നു, 'ഈ പ്രപഞ്ചം വലിയ നുണയാണ്, ഈ പ്രപഞ്ചം ഒരു സ്വപ്നമാണ്.' കരീമിന്റെ ആത്മാലാപമായിത്തീരുകയായിരുന്നു ആ ഗാനം. യാത്രക്കിടയില്‍ ഭരണി പൊട്ടി വര്‍ണ്ണമത്സ്യങ്ങള്‍ നിരത്തില്‍ ചിതറി വീണു. സ്വപ്നം നഷ്ടപ്പെട്ട കുട്ടികള്‍ പിടയുന്ന മീനുകളെ വാരിയെടുക്കാന്‍ തത്രപ്പെടുന്നതോടെ കുരുവികളുടെ ഗാനം പൊട്ടുന്നനെ നിലക്കുന്നു.

സാധാരണ മനുഷ്യരുടെ ജീവിതവിഷാദങ്ങളും സങ്കടങ്ങളും നിറപ്പൊലിമയില്ലാതെ ചിത്രീകരിക്കുന്ന ഈ ചലച്ചിത്രം ശബ്ദം താഴ്ത്തി സംസാരിക്കുന്ന ഒരു സ്‌നേഹിതനെപ്പോലെ പ്രേക്ഷക ഹൃദയങ്ങളോടു സംവദിക്കുന്നു ആര്‍ദ്രമായ കുറെ അനുഭവങ്ങള്‍, അത് പ്രസരിപ്പിക്കുന്ന ഊഷ്മാവ് നമ്മില്‍ പതുക്കെ നിറയുന്നു....
(അന്‍വര്‍ ഹസ്സന്‍)

ഫെല്ലിനിയുടെ അമര്‍കോര്‍ഡ്‌


ഇറ്റാലിയൻ  നിയോറിയലിസം ,നവതരംഗ പ്രസ്ഥാന്, സർ റിയലിസം ഇതിന്റെയെല്ലാം പ്രതിഫലനങ്ങളാണ് ഫെഡറിക്കോ ഫെല്ലിനിയുടെ ചിത്രങ്ങൾ. യുക്തിചിന്തയിൽ നിന്നല്ല വികാരങ്ങളിൽ നിന്നാണ് അവരൂപം കൊള്ളുന്നത്.1973 ൽ പുറത്തിറങ്ങിയ അമർ കോഡ് ഫാസിസത്തേയും മതമേധാവിത്വത്തെയും ചെറുക്കുന്നതിൽ ഒരു ജനത എങ്ങിനെ പരാജയപ്പെട്ടു എന്നു വെളിപ്പെടുത്തുന്നു. സ്വന്തം ജന്മദേശമായ റിമി നി യിലെ രണ്ടു മഞ്ഞുകാലങ്ങൾക്കിടയിലെ ജീവിതം ചിത്രീകരിക്കന്ന അമർ കോർഡിലെ കഥാപാത്രങ്ങളെ കാരിക്കേച്ചർ സ്വഭാവത്തോടെയാണ് അവതരിപ്പിച്ചിട്ടുള്ളത്.

ഞാൻ ഓർമ്മിക്കുന്നു എന്നാണ് അമർ കോർഡ് എന്ന പദത്തിന് റിമി നി യിലെ പ്രാദേശിക ഭാഷയിലർ ത്ഥം. ഈ ചിത്രത്തിന് കൃത്യമായ കഥാ ഘടനയില്ല. കുറെ ജീവിത ചിത്രങ്ങൾ ചേർത്തു വയ്ക്കുകയാണ് സംവിധായകൻ ചെയ്യുന്നത്. ഫാസിസ്റ്റുകാലത്തെ ഇറ്റാലിയൻ ജീവിതത്തെ ഒരു കാലിഡോസ്കോപ്പിലെന്ന കണക്കെ നമുക്കകാട്ടിത്തരുന്നു.ഞാനൊരു സ്വപ്നത്തിൽ ജീവിക്കുക എങ്ങനേ യാണോ അതുപോലെയാണ് ഞാനൊരു സിനിമ നിർമ്മിക്കുന്നതും എന്ന ഫെല്ലിനി പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട് അമർ കോർഡ് അക്ഷരാർത്ഥത്തിൽ ആ പ്രസ്ഥാവനയെ ശരിവയക്കുന്നു.
(അന്‍വര്‍ ഹസ്സന്‍)

Saturday, 23 January 2016

അധിനിവേശം, പാലായനം, ബാല്യം...



(Turtles Can Fly (2004) , Director: Bahman Ghobad, Language: Kurdish, 98 min)

എല്ലാ അധിനിവേശങ്ങളും പാലായനങ്ങളും എന്നും എവിടെയും ഏപ്പോഴും ഏറ്റവുമധികം ബാധിച്ചിട്ടുള്ളത് സ്ത്രീകളെയും കുട്ടികളേയുമാണ്. യുദ്ധം അനാഥമാക്കിയ, എതിരാളികള്‍ ശേഷിപ്പിച്ച എല്ലാതരം ദുരിതങ്ങളും യാതനകളും നേരിട്ടനുഭവിച്ചറിഞ്ഞ കുറേ കുട്ടികള്‍. ഇറാന്‍/കുര്‍ദിഷ് സംവിധായകനായ ബഹ്മാന്‍ ഗൊബാദി സംവിധാനം ചെയ്ത Turtles can Fly (2004) എന്ന ഇറാഖി സിനിമ പറയുന്നതും അവരെക്കുറിച്ചുതന്നെ. ഇറാഖ്-തുര്‍ക്കി അതിര്‍ത്തിയിലെ ഒരു കുര്‍ദിഷ് അഭയാര്‍ത്ഥി ക്യാമ്പില്‍ ജീവിക്കുന്ന കുട്ടികളുടെ കഥയാണ് ഒബാദി പറഞ്ഞുവെക്കുന്നത്. എന്നും വേട്ടയാടപ്പെട്ടിട്ടുള്ളവരാണ് കുര്‍ദുകള്‍ 40 ലക്ഷത്തോളം കുര്‍ദുകളാണ് നാലഞ്ച് രാജ്യങ്ങളിലായി ചിതറിക്കിടക്കുന്നത്.

സിനിമയുടെ തുടക്കം അമേരിക്കയുടെ ഇറാഖ് ആക്രമണത്തിന്റെ തൊട്ടുമുന്‍പുള്ള സമയമാണ്. അതിജീവനത്തിനായി മൈന്‍പാടങ്ങളിലെ മൈനുകള്‍ പെറുക്കി നിര്‍വീര്യമാക്കി വില്‍ക്കുകയാണവര്‍ അതിനിടയില്‍ ചിലര്‍ കൊല്ലപ്പെടും അംഗവൈകല്യം സംഭവിക്കും. സാറ്റലൈറ്റ് എന്ന് വിളിപ്പേരുള്ള കുര്‍ദ് ബാലനാണ് അവരുടെ നേതാവ്. സഹായിയായി പാഷോവ് എന്ന മറ്റൊരു ബാലനും. ആ കുട്ടിക്കൂട്ടത്തില്‍ വന്ന്് ചേരുകയാണ് അഗ്രിന്‍ എന്ന പെണ്‍കുട്ടിയും കൈകളില്ലാത്ത ഹംഗോവ് എന്ന സഹോദരനും അന്ധനായ കൊച്ചുകുട്ടിയും. സാറ്റലെറ്റിന് അഗ്രിനോട് തോന്നുന്ന ഇഷ്ടം പിന്നീട് അവളുടെ കഥയറിയുന്നതോടെ ഒരു ഞെട്ടലായി മാറുന്നു.
(രാമു)

മതവും ആഗോളീകരണവും 'തിംബുക്തു' തരുന്ന കാഴ്ച്ചകള്‍



(Timbuktu (2014), Director: Abderrahmane Sissako, Language: Arabic, 97 min)

മതവും ആഗോളീകരണവും 'തിംബുക്തു' തരുന്ന കാഴ്ച്ചകള്‍

ആഗോളീകരണം മതത്തെയും സംസക്കാരങ്ങളെയും തകര്‍ക്കുന്നു എന്ന് ഏറ്റവും കൂടുതല്‍ വ്യാകുലപ്പെടുന്നത് മതപൗരോഹിത്യമാണ്. പക്ഷെ മതം പ്രാദേശിക സംസ്‌ക്കാരങ്ങളെ തകര്‍ത്തെറിഞ്ഞതുപോലെ ആഗോളവല്‍ക്കരണം സംസ്‌ക്കാരങ്ങളെ ഉന്‍മൂലനം ചെയ്തിട്ടില്ല. പ്രാദേശികമായ ദേശ,ഭാഷ,കലാ-സാംസ്‌ക്കാരിക ഭേദങ്ങളെയൊക്കെ ഇല്ലാതാക്കി ഏക ശിലയിലേക്ക് സമൂഹങ്ങളെ വാര്‍ത്തെടുക്കുന്ന മതത്തിന്റെ ആസുരതയാണ് തിംബക്തു നമുക്ക് കാണിച്ച് തരുന്നത്. ഗോത്രജീവിതത്തിന്റെയും അതിന്റെ ഭാഗമായ ഒട്ടേറെ ആചാരാനുഷ്ടാനങ്ങളുടേയും തദ്ദേശീയമായ കലയുടെയും സംഗീതത്തിന്റെയും എല്ലാം വിളനിലമായിരുന്ന ആഫ്രിക്കയുടെ സാംസ്‌ക്കാരിക വൈവിധ്യം ആദ്യം ഇല്ലാതാക്കിയത് കോളനിവത്ക്കരമാണ് അതോടൊപ്പം വിശ്വാസപ്രചരണത്തിനെത്തിയ സഭ തകര്‍ന്ന പ്രാദേശികസംസ്‌കൃതികള്‍ക്ക് മുകളിലായി അതിന്റെ ഘടന പടുത്തുയര്‍ത്തിയതോടെ നാശത്തിന്റെ മറ്റൊരുഘട്ടത്തിലേക്ക് ഇവിടം കാലെടുത്തുവെച്ചു. ഇന്നാകട്ടെ ഇസ്ലാമിക തീവ്രവാദം ശേഷിക്കുന്ന സംസ്‌കൃതി കൂടി ഇല്ലാതാക്കുകയും സുകുമാര കലകളെ ഒട്ടാകെ നിഷേധിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു.

ലോകത്തിലെ തന്നെ ഏറ്റവും ദരിദ്രമായ രാഷ്ട്രങ്ങളിലൊന്നാണ് പശ്ചിമ ആഫ്രിക്കന്‍ രാജ്യമായ മാലി. ആഫ്രിക്കന്‍ സംഗീതത്തിലെ പല പ്രതിഭകളും മാലിയില്‍ നിന്നുള്ളകരായിരുന്നു. എല്ലാവര്‍ഷവും മാലിയിലെ എസ്സകേനില്‍ നടക്കുന്ന ആഫ്രിക്കന്‍ സംഗീതോത്സവമായ ദി ഫെസ്റ്റിവല്‍ ഇന്‍ ഡെസേര്‍ട്ട് വളരെ പ്രസിദ്ധമാണ്. ഫ്രഞ്ച് കോളനിയായ മാലി 1960 ല്‍ സ്വതന്ത്രം നേടിയെങ്കിലും  1992ല്‍ ആദ്യത്തെ ജനാധിപത്യ സര്‍ക്കാര്‍ അധികാരത്തില്‍ വരുന്നത് വരെ തികഞ്ഞ രാഷ്ട്രീയ അസ്ഥിരതയിലൂടെയാണ് കടന്നുപോയത്. അതി പുരാതനമായ ഒരു സംസ്‌ക്കാരം നിലനിന്നിരുന്ന മാലിയില്‍ ക്രൈസ്തവ - ഇസ്ലാം സംസ്‌ക്കാരങ്ങള്‍ അതിന്റെ ആദ്യഘട്ടങ്ങളില്‍ തന്നെ കടന്നുവരുന്നുണ്ട്. ക്ലാസ്‌ക്കല്‍ ഇസ്ലാം അതിന്റെ സ്ഥായീഭാവത്തില്‍ നില നിന്നിരുന്ന ഇടങ്ങളിലൊന്നായിരുന്നു സുഡാനൊപ്പം ഈ പടിഞ്ഞാറന്‍ ആഫ്രിക്കന്‍ രാജ്യവും അവിടത്തെ ചെറുനഗരമായ തിംബക്തുവും. വാളുകൊണ്ടോ യുദ്ധങ്ങള്‍കൊണ്ടോ അല്ല തിംബക്തു ഇസ്ലാമികചരിത്രത്തില്‍ ഇടം പിടിച്ചത്, പകരം ലോകത്തിലെ തന്നെ ഇസ്ലാമിക വിജ്ഞാനീയങ്ങളുടെ വളരെ പഴക്കം ചെന്ന ഒരിടമെന്ന നിലയിലായിരുന്നു.

എന്നാല്‍ 2010 കാലത്തോടെ അന്‍സാറുദ്ദീന്‍ എന്ന പേരിലറിയപ്പെട്ട് ഇസ്ലാമിക തീവ്രവാദികള്‍ ഇവിടത്തെ തിംബക്തു പ്രദേശത്ത് ശക്തമാകുന്നതോടെ ആ പാരമ്പര്യം അട്ടിമറിക്കപ്പെടുകയാണ്. 2012 അവര്‍ പ്രാദേശിക ഭരണം കൈയ്യടക്കി. ശരീയത്ത് ഭരണം അവര്‍ തിംബക്തുവില്‍ നടപ്പിലാക്കിത്തുടങ്ങി. ഒട്ടേറെ ഗോത്രവിഭാഗത്തില്‍പ്പെട്ടവര്‍ വസിച്ചിരുന്ന തിംബക്തുവിന്റെ ബഹുസ്വരത ഇല്ലാതാക്കാന്‍ ശ്രമിക്കുന്ന അവര്‍ ക്ലാസിക്കല്‍ ഇസ്ലാംപാരമ്പര്യത്തേയും നിഷേധിക്കുന്നു. സംഗീതത്തെയും സിഗരറ്റുവലിയെയും ഫുട്‌ബോളിനെയും ആണുംപെണ്ണും ഒരുമിച്ചിരിക്കുന്നതിനെയും സ്ത്രീകള്‍ കൈകാലുകള്‍ വെളിപ്പെടുത്തനതിനെയും ഒക്കെ അവര്‍ നിരോധിക്കുന്നു. ലംഘിക്കുന്നവര്‍ക്ക് ചാട്ടയടിയും കല്ലെറിഞ്ഞ് കൊല്ലലും പോലുള്ള ശിക്ഷാവിധികള്‍. വളരെ താമസിക്കാതെ ഫ്രഞ്ചു പിന്തുണയോടെ അന്‍സാറുദ്ദീനെ കെട്ടുകെട്ടിക്കാന്‍ മാലിക്കായി. എന്നാല്‍ അതിന് മുന്‍പേ തന്നെ അവിടത്തെ ക്രിസ്ത്യന്‍ ന്യൂനപക്ഷത്തിന് അവിടെ നിന്ന് വേദനാജനകമായ ഒരു പാലായനം വേണ്ടിവന്നു. അതടക്കം ഇസ്ലാമിക തീവ്രവാദികള്‍ ബാക്കിയാക്കിയ മുറിവുകള്‍ ചെറുതായിരുന്നില്ല.

കലയേയും സംഗീതത്തേയും സാംസ്‌ക്കാരിക ചിഹ്നങ്ങളേയും തകര്‍ത്തുകൊണ്ട് മനുഷ്യാവകാശങ്ങള്‍ ലംഘിച്ചുകൊണ്ട് ഇസ്ലാമിസ്റ്റ് തീവ്രവാദികള്‍ നടത്തുന്ന ഭരണത്തേയും അതിനു കീഴില്‍ ചതഞ്ഞരയുന്ന മനുഷ്യജീവിതത്തേയുമാണ് അബ്ദുര്‍റഹ്മാന്‍ സിസാക്കോ സംവിധാനം ചെയ്ത ഈ ആഫ്രിക്കന്‍ സിനിമ നമുക്ക് കാണിച്ചു തരുന്നത്. ചിത്രത്തിന്റെ തുടക്കത്തില്‍ കാണുന്ന വെടിയേറ്റുചിതറുന്ന മരപ്രതിമകള്‍ കാണിച്ചുതരുന്നത്. തിംബക്തുവിന്റെ മാത്രം കഥയല്ല. സാംസ്‌ക്കാരിക വൈജാത്യങ്ങളെ ഇല്ലാതാക്കാന്‍ ലോകമെമ്പാടും മതമൗലികവാദികള്‍ നടത്തുന്ന ശ്രമങ്ങളെ കൂടിയാണ്. വിരണ്ടോടുന്ന മാന്‍കുട്ടിയാകട്ടെ അതില്‍ നിന്ന് രക്ഷപ്പെട്ടോടാന്‍ ശ്രമിക്കുന്ന സാധാരണജനങ്ങളേയും.
.

(രാമു)

അതിരുകളിലൊതുങ്ങാത്ത ചെറു തുരുത്തുകള്‍


(Corn Island (2014), Director: George Ovashvili, Language: Georgian, 100 min)

ഭൂമിയുടെ അവകാശികള്‍ ആരാണ്. അളന്നും മുറിച്ചും വേലിക്കെട്ടിത്തിരിച്ചും അത് സ്വന്തമാക്കാന്‍ ആരാണ് അവന് അധികാരം തന്നത്. മനുഷ്യനിര്‍മ്മിതമായ ഈ അതിരുകള്‍ ചൊരിഞ്ഞ രക്തത്തിന്റെയും എടുത്ത ജീവന്റെയും കഥകളാകുന്നു ചരിത്രത്തിന്റെ ആകത്തുക. ഈ മനുഷ്യനിര്‍മ്മിതമായ അതിരുകള്‍ക്കിടയിലും ചിലപ്പോള്‍ ആരുടേതുമല്ലാത്ത ഭൂഭാഗങ്ങള്‍ ഉയര്‍ന്നു വരും. അവിടെ പുതുജീവന്റെ നാമ്പുകള്‍ കിളിര്‍ക്കും.

1992-1993 കാലത്തെ യുദ്ധം ചുവപ്പിച്ച ഒരു നദിയുണ്ട് ജോര്‍ജ്ജിയയുടേയും റിപ്പബ്ലിക്ക് ഓഫ് അബ്കാസിസയുടെയും അതിര്‍ത്തി തിരിച്ച് കൊണ്ട ഒഴുകുന്ന എംഗ്യൂറി എന്ന മദി. അവിടെ ഓരോ കാലവര്‍ഷവും എക്കല്‍ ചെറുതുരുത്തുകളെ ബാക്കിയാക്കുന്നു. അടുത്ത കാലം വര്‍ഷം എത്തുന്നതിന് മുന്‍പേ അവിടെ കൃഷി ചെയ്ത് വിളവെടുക്കാന്‍ കര്‍ഷകരെത്തും. വെടിയുണ്ടകള്‍ ചുറ്റിലും പ്രകമ്പനം സൃഷ്ടിക്കുമ്പോഴും അവര്‍ക്ക് അവരുടെ കൃഷി നട്ടുനനച്ചു വളര്‍ത്തിയെ തീരും, കാരണം അരവയറുമായി അവര്‍ നട്ടു നനച്ച് വളര്‍ത്തുന്നത് അവരുടെ ജീവിതം തന്നെയാണ്.

അത്തരം ഒരു തുരുത്തിന്റെയും അവിടെ കൃഷിചെയ്യാനെത്തുന്ന ഒരു വൃദ്ധകര്‍ഷകന്റെയും കൗമാരത്തിലേക്ക് കാലെടുത്തുവെക്കുന്ന പേരമകളുടെയും അതിജീവനശ്രമങ്ങളെക്കുറിച്ച് പറഞ്ഞുതരികയാണ് കോണ്‍ ഐലന്‍ഡ് എന്ന ജോര്‍ജ്ജിയന്‍ സിനിമ. അതിരുകള്‍ക്കിരുപുറത്തുനിന്നുയരുന്ന വെടിയൊച്ചകളും അന്താരാഷ്ട്രരാഷ്ട്രിയവുമൊന്നും ആലോചിച്ച് വ്യാകുലപ്പെടാന്‍ അവര്‍ക്ക് സമയമില്ല. അവരുടെ സ്വപ്‌നങ്ങള്‍ ആ ചോളച്ചെടികള്‍ക്ക് ചുറ്റിലുമാണ്. സംഭാഷണങ്ങള്‍ ഒട്ടുമില്ലാതെ(7 മിനിറ്റ് മാത്രം) ഒരു കിംകിംഡുക്ക് ചിത്രം പോലെ മനോഹരമായ ഈ ജോര്‍ജ്ജിയന്‍ സിനിമ പക്ഷെ ഈ മൗനത്തിനിടയിലൂടെ പറഞ്ഞുവെക്കുന്നത് വലിയൊരു രാഷ്ട്രീയമാണ്. വംശദേശ വൈരങ്ങള്‍ക്കിടയില്‍ പ്രകൃതിയുമായി ഇണങ്ങി ജീവിക്കുന്ന സാധാരണ മനുഷ്യന്റെ കഥയാണിത്. അതിരുകള്‍ക്ക് കൊണ്ട് തടയിടന്‍ കഴിയാത്ത മനുഷ്യന്റെ സ്‌നേഹത്തിന്റെയും സ്വതന്ത്ര ബോധത്തിന്റെയും കഥ.

മുത്തച്ഛനോടൊപ്പം ഒരു ചെറുവള്ളത്തില്‍ വന്നിറങ്ങിയ ചെറുമകള്‍ ഋതുമതിയാകുന്നത് ഇവിടെ വെച്ചാണ് പതുക്കെ പതുക്കെ അവളും കൃഷിയിലേക്കിറങ്ങുന്നു. ഒടുവില്‍ പ്രകൃതി ദ്വീപിനോടൊപ്പം മുത്തച്ഛനെ കൂടി കൊണ്ടുപോകുമ്പോള്‍ തുഴഞ്ഞു കരപറ്റുന്നു. വീണ്ടും മഴയൊഴിഞ്ഞ് അടുത്ത കാലമെത്തുമ്പോള്‍ വന്നടിയുന്ന ദ്വീപിലേക്ക് മറ്റൊരു കര്‍ഷകന്‍ വന്നിറങ്ങുന്നു. രാഷ്ടാതിര്‍ത്തികളുടെ ബലാബലങ്ങള്‍ക്കിടയിലും അതിജീവനത്തിനുവേണ്ടി തുഴയെറിയുന്ന കര്‍ഷകരുടെ സാധാരക്കാരുടെ വര്‍ഗ്ഗ-വംശ-ദേശ കാലുഷ്യങ്ങളില്ലാത്ത ജീവിതം ഏതൊരാളെയും ഇരുത്തിച്ചിന്തിപ്പിക്കാന്‍ പോന്നതാകുന്നു.

വെടിയൊച്ചകള്‍ അകന്നകന്നുപോകട്ടെ സ്‌നേഹത്തിന്റെ മനുഷ്യത്തിന്റെ അതിജീവനത്തിന്റെ തുരുത്തുകളായി ഇനുയും ഇനിയും കോണ്‍ എൈലന്‍ഡുകള്‍ നോ മാന്‍സ് ലാന്‍ഡുകള്‍ ഉണ്ടാകട്ടെ.
(രാമു)


വെടിച്ചില്ലുകള്‍ക്കിടയിലെ മധുരനാരങ്ങകള്‍


(Tangerines (2013), Director: Zaza Urushadze, Filim: Georgian, Language: Estonian, 87 min )

അതിരുകളില്ലാതിരുന്ന വിശാലഭൂഭാഗങ്ങള്‍ക്കുള്ളില്‍ കെട്ടിപ്പൊക്കുന്ന അതിര്‍ത്തികള്‍ വേര്‍പ്പെടുത്തുന്ന ജീവിതങ്ങളും ബാക്കിയാക്കുന്ന ചോരക്കളങ്ങളുമാണ് സമകാലിക ചരിത്രത്തിന്റെ താളുകളിലെമ്പാടും. കാകസസ് മലനിരകളിലെ യുദ്ധം തകര്‍ത്തെറിഞ്ഞ ഭൂമികകളിലാണ് ടാഞ്ചെറിന്‍ എന്ന എസ്റ്റോണിയന്‍ സിനിമ പിറവിയെടുക്കുന്നത്. ഒരു കാലത്ത് മലയാളിയുടെ സ്വപ്‌നങ്ങളില്‍ ഹരിതാഭപടര്‍ത്തിയ മനസ്സുകളില്‍ ചുവന്ന പുഷ്പങ്ങള്‍ വിരിയിച്ച സോവിയറ്റ് യൂണിയന്‍ പലതായി ചിതറിപ്പോയപ്പോള്‍ ശേഷിപ്പിച്ചത് നിരവധി തര്‍ക്കപ്രദേശങ്ങളും കുരുതി നിലങ്ങളുമാണ്. അതിലൊന്നാണ് അബ്ഖാസിയ. റഷ്യയും ജോര്‍ജ്ജിയയും ഒരു പോലെ കൈവശപ്പെടുത്താനാഗ്രഹിക്കുന്ന ഒരു പ്രദേശം. റഷ്യയുടെ പിന്തുണയോടെ സ്വതന്ത്രമായി നില്‍ക്കാനാണ് അബ്ഖാസിയക്ക് താല്‍പര്യം. അവിടത്തെ വെടിയൊച്ചകള്‍ മുഴങ്ങിത്തുടങ്ങിയ ഒരു എസ്‌റ്റോണിയന്‍ സെറ്റില്‍മെന്റിലാണ് കഥ നടക്കുന്നത്.

19-ാം നുറ്റാണ്ടിന്റെ രണ്ടാം പകുതിയോടെയാണ് എസ്‌റ്റോണിയന്‍ ഗ്രാമങ്ങള്‍ അബ്കാസ്മിയയില്‍ രൂപം കൊള്ളുന്നത്. 1992ല്‍ ജോര്‍ജിയന്‍-അബ്കാസ്ിയന്‍ യുദ്ധം തുടങ്ങിയതോടെ അവരില്‍ പലരും ജന്മനാട്ടിലേക്ക് തിരിച്ചുപോയി. കുറച്ചാളുകള്‍ അപ്പോഴും അവിടെ ശേഷിച്ചു. അങ്ങിനെ ശേഷിച്ച രണ്ടുപേരാണ് ഓറഞ്ച് കര്‍ഷകനായ മാര്‍ഗൂസും മരപ്പെട്ടി നിര്‍മ്മിച്ച് വില്‍ക്കുന്ന ഇവോ എന്ന വൃദ്ധനും പക്ഷെ അവരുടെ കുടുംബവും എസ്റ്റോണിയയിലെത്തി കഴിഞ്ഞു. വിളവെടുപ്പിന് ശേഷം മാര്‍ഗൂസും ഇവിടം വിട്ടു പോകും. പക്ഷെ ഇവോക്ക് ഇവിടം ഉപേക്ഷിക്കാന്‍ മനസ്സ് വരുന്നില്ല. ഈ സ്ഥലത്തെ ഞാന്‍ സ്‌നേഹിക്കുന്നു ഒപ്പം വെറുക്കുകയും ചെയ്യുന്നു എന്നാണ് ഇവോ ചെച്‌നിയന്‍ കൂലി പടയാളിയായ അഹമ്മദിനോട് പറയുന്നത്. യുദ്ധത്തിന്റെ നാളുകള്‍ക്കിടയില്‍ വിളവെടുപ്പ് വൈകുന്ന മധുരനാരങ്ങത്തോട്ടം പരിഭ്രാന്തരാക്കുന്നുണ്ട് ഇരുവരേയും. അതിനിടയിലാണ് ജോര്‍ജിയന്‍ സൈനീകരും അബികാസ്മിയുടെ കൂലിപ്പടയാളികളായ ചെച്‌നിയന്‍ പോരാളികളും ഇവോയുടെ തോട്ടത്തിനടുത്ത് വെച്ച് കണ്ടുമുട്ടുന്നത്.

ഏറ്റുമുട്ടലില്‍ നിക എന്ന ജോര്‍ജിയന്‍ സൈനികനും അബ്കാസിയക്കാര്‍ക്ക് വേണ്ടി യുദ്ധം ചെയ്യുന്ന അഹമ്മദ് എന്ന ചെചെന്‍ സൈനികനും ബാക്കിയാകുന്നു. ഗുരുതരമായി പരിക്കേറ്റ ഇരുവരേയും തന്റെ വീട്ടിലെ വ്യത്യസ്ത മുറികളിലായി താമസിപ്പിച്ച് ജീവിതത്തിലേക്ക് മടക്കിക്കൊണ്ടുവരികയാണ് ഇവോ. ഇരുവര്‍ക്കും പരസ്പരമുള്ള കൊലപ്പെടുത്താന്‍ പോന്നോളമുള്ള പകയുണ്ട്. അതിനിടയില്‍ ഒരു പാലമായി മാറി ഇരുവരേയും ബന്ധിപ്പിക്കുകയാണ് ഇവോ. പക പിന്നിട് ആര്‍ദ്രതയ്ക്കും പിന്നെ സൗഹദത്തിനും വഴിമാറുന്നു. ഒടുവില്‍ നിക അഹമ്മദിന്റെ ജീവന്‍ രക്ഷിക്കാന്‍ വേണ്ടി തന്റെ ജീവന്‍ തന്നെ ബലിയര്‍പ്പിക്കുന്നു. നാരങ്ങയുടെ വിളവെടിപ്പിന് ശേഷംഎസ്റ്റോണിയയിലേക്കുള്ള മടക്കം കാത്തിരുന്ന മാര്‍ഗൂസിനും ജീവന്‍ നഷ്ടമാകുന്നു. യുദ്ധത്തിന്റെ ആദ്യനാളുകളില്‍ തന്നെ കൊല്ലപ്പെട്ട തന്റെ മകന്റെ കുഴിമാടത്തിനരികലാണ് ഇവോ നികയെ അടക്കം ചെയ്യുന്നത്. ഇവോയോട് യാത്ര പറഞ്ഞ് മറ്റൊരാളായി മടങ്ങുകയാണ് അഹമ്മദ്.

യുദ്ധത്തിന്റെ നിഷ്ഫലതയെപ്പറ്റി പലപ്പോഴും ചിത്രം സൂചിപ്പിക്കുന്നുണ്ട്. ജന്മനാടിന് വേണ്ടി പോരാടാനാണെന്ന് പറഞ്ഞ് യുദ്ധത്തിന് പുറപ്പെടുന്ന നാളില്‍ ഇതാരുടേയും യുദ്ധമല്ലെന്ന് ഇവോ മകനോട് പറഞ്ഞിരുന്നു. അടുത്ത മുറിയില്‍ മാരകമായി പരിക്കുപറ്റി കിടക്കുന്ന ജോര്‍ജ്ജിയന്‍ പട്ടാളക്കാരനെ വധിക്കുമെന്നും അത് തനിക്ക് വിശുദ്ധമാണെന്നും പറയുന്ന അഹമ്മദിനോട് തളര്‍ന്നു കിടക്കുന്ന ആളെ കൊല്ലുന്നതാണോ നിങ്ങളുടെ വിശുദ്ധ യുദ്ധം എന്നാണ് ഇവോ ചോദിക്കുന്നത്. ഏടുത്തപറയേണ്ട ഒന്ന് ഇവോയുടെ ശുഭാപ്തി വിശ്വാസമാണ്. നാരങ്ങ പറയ്ക്കാന്‍ ആളെക്കിട്ടാതെ ഒടുവില്‍ എല്ലാം ചേര്‍ന്ന് തീയ്യിടേണ്ടി വരും എന്ന് ആശങ്കപ്പെടുന്ന മാര്‍ഗൂസിന് ധൈര്യം കൊടുക്കുന്നത് ഇവോയാണ്. നികയേയും അഹമ്മദിനെയും വീട്ടിലാക്കി തന്റെയടുത്തേക്ക് വന്ന ഇവോയോട് അവര്‍ തമ്മില്‍ ഏറ്റുമുട്ടുമോ എന്ന് മാര്‍ഗൂസ് ചോദിക്കുന്നുണ്ട് എന്നാല്‍ അങ്ങിനെ ചെയ്യില്ലെന്ന് അവര്‍ തനിക്ക് ഉറപ്പ് തന്നിട്ടുണ്ടെന്ന് ഇവോ പറയുന്നു. അത് വിശ്വാസത്തിലെടുക്കാന്‍ പറ്റുമോ എന്ന സംശയിക്കുന്ന മാര്‍ഗൂസിനോട് വാക്ക് പാലിക്കുന്ന മനുഷ്യര്‍ ഇപ്പോഴുമുണ്ടെന്നാണ് ഇവോ പറയുന്നത്.

ചരിത്രം പലപ്പോഴും സിനിമയില്‍ കടന്നുവരുന്നുണ്ട്. അബ്കാസ്മിയ ആരുടെ സ്ഥലമാണെന്നതിനെച്ചൊല്ലി പലപ്പോഴും നികയും അഹമ്മദും തര്‍ക്കിന്നുണ്ട്. തങ്ങളുടേതാണെന്നും ചരിത്രം പഠിക്കാനും അവര്‍ പരസ്പരം പറയുന്നുണ്ട്. ചരിത്രത്തിന്റെ പരിമിതി വളച്ചൊടിക്കലുകള്‍ ഒക്കെ ഓര്‍മ്മിപ്പിക്കുന്നു ഈ സംഭാഷണം. മറ്റൊരു പരാമര്‍ശം സിനിമയെപ്പറ്റിയാണ്. ഏറ്റുമുട്ടലില്‍ തകര്‍ന്ന വാഹനം കുന്നിന്‍ പുറത്ത് നിന്ന് താഴേക്ക് തള്ളിയിടുന്നുണ്ട് ഇവോയും മാര്‍ഗൂസും പരിക്കേറ്റവരെ ചികിത്സിക്കാനെത്തിയ ഡോ. ജുഹാനും ചേര്‍ന്ന്. താഴേക്ക് വീണ വാഹനം പൊട്ടിത്തെറിച്ചില്ലല്ലോ എന്ന് ചോദിക്കുന്ന മാര്‍ഗൂസിനോട് സിനിമയില്‍ മാത്രമേ അങ്ങിനെ സംഭവിക്കൂ എന്ന് ഇവോ പറയുന്നു. കാലത്തെ അടയാളപ്പെടുത്താത്ത രാഷ്ട്രീയം പറയാത്ത വാണിജ്യഉത്പ്പന്നം മാത്രമായി മാറിയ സിനിമയെ ഓര്‍മ്മിപ്പിക്കുകയാണ് സംവിധായകന്‍ ഇവോയിലൂടെ ചെയ്യുന്നത്. എന്തായാലും ടാന്‍ജറിന്‍സ് അങ്ങിനെയുള്ള ഒരു സിനിമയല്ല. അത് കാലം ആവശ്യപ്പെടുന്ന ശക്തമായ ഒരു രാഷ്ട്രിയ സിനിമായണ് ഒരു യുദ്ധവിരുദ്ധ ചിത്രമാണ്. മനുഷ്യന്റെ നന്മകളിലും മാനവീകതയിലും വിശ്വാസമര്‍പ്പിക്കുക തന്നെയാണ് ഇവോ എന്ന ധീരനായ ശുഭാപ്തിവിശ്വാസിയായ വൃദ്ധനിലൂടെ സംവിധായകന്‍